De terugkeer van de wolf in Nederland brengt veel teweeg. Het maatschappelijke debat en de toon in de media zijn fel. De Raad voor Dierenaangelegenheden kreeg van de ministers voor Natuur en Stikstof en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het verzoek om advies uit te brengen over de positie van de wolf in Nederland. Om het advies in contact te brengen met de maatschappelijke beleving, zijn wij gevraagd om een brede dialoog over de Wolf in Nederland te ontwerpen en te begeleiden.   

Beleving is minstens zo belangrijk   

De belevingen en gevoelens van mensen bij wolven zijn divers: van verbazing, blijdschap en onverschilligheid, tot angst, verdriet, woede en wanhoop. Wij zijn ervan overtuigd dat beleid sterker wordt als je de systeemwereld verbindt met de leefwereld, door politieke, juridische en administratieve vraagstukken te laden met sociale context. Daarom hebben wij een balans gezocht tussen gesprekken met professionele partijen en actiegroepen op landelijk niveau én lokale dialogen met bewoners van wolvengebieden. Door een brede maatschappelijke dialoog te organiseren, juíst met bewoners van wolvengebieden, verbind je beide werelden.

De wolf en wie?

Het doel van de gesprekken was niet om overeenstemming te bereiken over de positie van wolven, maar om inzicht te krijgen in de verschillende gevoelens, meningen en ideeën over wolven in Nederland. De Raad voor Dierenaangelegenheden heeft deze input gebruikt om het inhoudelijke advies over de wolf aan de ministers te verrijken.

Om een sterke basis te creëren voor een gesprek dat het juiste sentiment in de maatschappij weergeeft, hebben we eerst het speelveld inzichtelijk gemaakt. Wie zijn de belangrijkste stakeholders, welke belangen en dilemma’s spelen er en wanneer is een maatschappelijke dialoog over de wolven ‘breed’ genoeg?

Als de Maatschap voor Communicatie zijn wij gespecialiseerd in schurende en complexe thema’s. Onze expertise in participatie is stevig geworteld in actuele maatschappelijke dynamieken. Vanuit deze positie adviseerden wij de Raad om een stap verder te gaan dan alleen een maatschappelijke dialoog met belangenorganisaties. We hebben de dialoog opgedeeld in: 

■ twee nationale dialogen met belanghebbende partijen

■ drie lokale dialogen met mensen die in wolvengebied wonen

Bij de verschillende dialoogvormen hebben we onder meer de socratische gespreksmethode ingezet om persoonlijke ervaringen, gevoelens, emoties en belevingen van de verschillende deelnemers op te halen. Om de informatievoorziening voor alle deelnemers en belanghebbenden toegankelijk en transparant te maken, hebben we een webpagina ingericht over de voortgang van de dialogen en het proces op hoofdlijnen.

(Hoe) kunnen we samenleven met wolven in Nederland? 

Maar een helder overzicht van de spelers is nog geen garantie voor een goed gesprek. Daarvoor heb je een prikkelende centrale vraag en heldere kaders nodig: waarover gaan we met elkaar in gesprek? Wat gebeurt er met de opbrengst? Deze afbakening voorkomt teleurstellingen. Via een online enquête hebben we onder de belanghebbenden opgehaald over welke thema’s het gesprek zou moeten gaan, om de inhoud vorm te geven. De opgehaalde ervaringen, dilemma’s en aanbevelingen uit de dialogen zijn ingebracht en overgenomen in een breder advies van de Raad voor Dierenaangelegenheden aan het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Dit advies wordt gebruikt om toekomstplannen te maken voor het samenleven met wolven in Nederland en levert een waardevolle bijdrage aan de vorming van het landelijke en provinciale beleid op dit thema. Meer informatie waaronder de eindrapportage van de  maatschappelijke dialoog vind je hier.

Facts & Figures

• Deze opdracht voerden wij uit onder de vlag van Publiquest;
• Onze partner Wing heeft bijgedragen aan een goed onderbouwde methodiek;
• Onze partners Leene en Vorm Vijf ontwikkelden de tekst en vormgeving van het eindrapport.