Het verdienen van draagvlak start met het inrichten van een zorgvuldig participatieproces. Het opstellen van een participatieplan helpt hierbij.
Wat is een participatieplan?
Een participatieplan beschrijft wat het doel en de kaders zijn van de participatie. Ook staat er in welke belanghebbenden een bijdrage kunnen leveren, op welke manier dit kan en wat er met de opbrengst wordt gedaan. Door dit van tevoren goed te omschrijven, zorg je voor een transparant proces en voorkom je teleurstelling. Begrijpelijke communicatie is heel belangrijk bij participatie daarom voegen wij ook een communicatieboodschap en -kalender toe.
Wanneer schrijf je een participatieplan?
De Omgevingswet vraagt van overheden en andere initiatiefnemers, zoals inwoners of projectontwikkelaars, om belanghebbenden vanaf het begin van het proces bij de besluitvorming te betrekken. Een participatieplan schrijven we dan ook vaak voordat gestart wordt met het opstellen van een omgevingsvisie of een omgevingsplan voor een nieuw te ontwikkelen gebied. Ook gebruiken wij een participatieplan vaak bij het inrichten van de participatie voor visietrajecten, bij de bouw van (tijdelijke) opvanglocaties voor vluchtelingen of de herinrichting van gebieden tot bijvoorbeeld een stadspark of woonwijk.
Wie betrek je bij het schrijven van een participatieplan?
Wij helpen initiatiefnemers een participatieplan op te stellen rondom een bepaalde besluitvorming. Om tot een zorgvuldig plan te komen, is het volgens ons essentieel om een gevoel te krijgen van wat belanghebbenden belangrijk vinden. Dit doen we onder andere door hen vooraf te interviewen, input op te halen via een enquête, een aantal mensen uit te nodigen voor een strategiesessie of het conceptplan te toetsen tijdens een informatiebijeenkomst of werkatelier voor de gemeenteraad.
Wat staat er in een participatieplan?
In de participatieplannen die wij ontwikkelen, gebruiken we vaak de volgende bouwstenen:
- In de inleiding beschrijven we de context, de voorgeschiedenis van de besluitvorming en de fasen die we in het participatieproces voor ons zien;
- Per fase in het participatieproces beschrijven we de participatievraag en het participatiedoel; We delen de randvoorwaarden en kaders voor de participatie;
- We beschrijven de belanghebbenden en de belangen die ze hebben. Ook omschrijven we per belanghebbende het gewenste participatieniveau en de bijdrage die ze kunnen leveren per fase;
- In het plan van aanpak schetsen we vervolgens per fase welke participatiewerkvormen we inzetten om de belanghebbenden te betrekken. Denk aan: werkateliers voor de gemeenteraad, informatieavonden, online tools, keukentafelgesprekken of klankbordgroepen;
- We sluiten het plan af met een communicatieboodschap, vaak in de vorm van het message house en een communicatiekalender met de belangrijkste mijlpalen.
Onze aanpak
Het participatieplan heeft volgens ons vooral een goede waarde als we het samen met de opdrachtgever, het project-of programmateam en/of de organisatie ontwikkelen. Om te komen tot een goed plan organiseren we vaak een strategiesessie met onze opdrachtgever en een aantal belangrijke belanghebbenden. Ook halen we input op bij andere belanghebbenden en gemeenteraadsleden. Bijvoorbeeld via een oproep op een participatieplatform, via interviews of door onze eerste ideeën te toetsen tijdens een bewonersavond. Op deze manier ontwikkelen we een gedragen plan met een proces waarin iedereen zich kan vinden. Na afronding publiceren we het participatieplan online. Vaak helpen we onze opdrachtgevers ook bij de uitvoering van het plan.
Bekijk hier een aantal voorbeelden van participatieprojecten die we hebben uitgevoerd.
