Hét strategisch adviesbureau voor communicatie en participatie
Hoe een nieuwe
wet een
organisatie
in beweging
zet
Veranderopgave Omgevingswet

De aankomende Omgevingswet is een van de grootste wetsoperaties uit de Nederlandse geschiedenis. Bijna 30 bestaande wetten en talloze regelingen over ruimtelijke ordening gaan erin op. Uitgangspunt van de Omgevingswet is ‘ja, mits’. Dat betekent dat er meer ruimte en mogelijkheden komen voor initiatieven. Ministeries, provincies, gemeenten, waterschappen en uitvoeringsorganisaties bereiden zich voor op de nieuwe wet. Zo ook Rijkswaterstaat.

Wat is de vraag?

Bijna alle medewerkers van Rijkswaterstaat hebben met de Omgevingswet te maken. De wet vraagt een andere manier van kijken naar het aanleggen en onderhouden van (vaar)wegen. De maatschappelijke opgave komt daarbij voorop te staan. Ook brengt de wet nieuwe instrumenten met zich mee die Rijkswaterstaat moet toepassen. En vraagt het een andere rol in het samenspel met partners, zoals provincies, waterschappen en gemeenten. Waar wetten en regels voorheen zorgden voor een voorspelbare aanpak en uitkomst, moet Rijkswaterstaat onder de nieuwe Omgevingswet leren omgaan met onzekerheden. Rijkswaterstaat heeft de komst van de Omgevingswet daarom aangegrepen als veranderopgave. Van directeur tot omgevingsmanager en van vergunningverlener tot projectleider: elke medewerker volgt een eigen leer- en verandertraject. Aan ons was de vraag om deze veranderopgave communicatief te begeleiden. Zodat iedere medewerker, iedere afdeling én Rijkswaterstaat als geheel weet wat er op hem of haar afkomt en goed voorbereid is.

Wat doen wij

Wij hebben het verandertraject bij Rijkswaterstaat meerdere jaren begeleid. De Omgevingswet vraagt om leren, delen, oefenen, durven. Wij hebben voor Rijkswaterstaat een communicatiestrategie ontworpen die daartoe uitnodigt. We zijn gestart met het opstellen van een message house om de boodschap voor de verschillende interne doelgroepen goed scherp te krijgen. Geen boodschap die de wet uitlegt, maar een boodschap die medewerkers overtuigt en aanspoort zich voor te bereiden. Een belangrijke component van de strategie is de communicatieve ondersteuning van het leer- en ontwikkelprogramma. Voor elke groep medewerkers is een eigen leertraject, bestaande uit een stuk basiskennis en specifieke leerdoelen. Wij hebben dit met onder andere een intranetsite onder de aandacht gebracht en toegankelijk gemaakt. Leren werken met de Omgevingswet vraagt ook delen en oefenen. Wij organiseerden online meetups waar managers en medewerkers dit met elkaar konden doen. Verhalen vertellen en ervaringen delen was een andere belangrijke component van de strategie. Wij haalden in de organisatie verhalen op van medewerkers, waarin zij openhartig vertelden over hun ervaringen, vragen en ideeën. Deze deelden we op een online intern platform: het Omgevingswetplein. We richtten de communicatie vooral op urgentie: de Omgevingswet komt er, zorg dat je voorbereid bent. Oefen in de praktijk met het nieuwe ‘ja-mits’ denken. Duidelijke uitleg bij de nieuwe instrumenten helpt hierbij. Ook brachten we het leeraanbod voor vergunningverleners, handhavers, omgevingsmanagers, assetmanagers , specialistisch adviseurs en leidinggevenden onder de aandacht.

“Het gaat steeds om de kunst medewerkers te verleiden zélf in beweging te komen”
- Ad Dijkstra, communicatieadviseur en Jolanda Oosting, HR-manager

Wat is het resultaat

Elke dag groeide het bewustzijn bij de medewerkers over de Omgevingswet een stukje verder. Want elke dag zorgden wij dat er iets te delen, te leren of te oefenen viel. De gevoelde urgentie nam toe. En daarmee ook het verantwoordelijkheidsbesef om zelf in actie te komen. Het leeraanbod en de communicatiemiddelen werden ervaren als nuttig en effectief. Rijkswaterstaat en zijn medewerkers liggen goed op koers voor de Omgevingswet die naar verwachting in 2023 in werking treedt.

Facts & Figures

• Basispresentatie voor breed intern gebruik

• Leerreizen per doelgroep

• 325 deelnemers online event Omgevingswet Eiland

• Flyers 

• Gadgets 

• Online Meet-ups

• Omgevingswet nieuwsbrieven

• Update intranet

• Omgevingswetplein (artikelen, interviews, podcasts)

Nieuwsgierig geworden en wil je meer weten?

Elkaar zien en spreken, dat werkt natuurlijk het best. Neem daarom contact op met Mardoeka de Kruijk.Ja, ik wil contact

Betrokken bij dit project

Maak kennis met onze adviseurs